کبد چرب چگونه درمان می‌شود؟
روش‌های درمان کبد چرب بستگی به گرید کبد چرب دارد. مثلاً برای گرید 1 و 2 می‌توانید از روش‌های خانگی استفاده کرد ولی برای گریدهای 3 و 4 حتماً باید تحت نظر پزشک باشید.
بنابراین برای درمان کبد چرب، راهکارهای مختلفی استفاده می‌شود. کبد چرب اگر به موقع درمان نشود، می‌تواند منجر به التهاب کبد و در مراحل بعد ایجاد سیروز کبدی شود. به دلیل اهمیت بسیار بالای این موضوع، قصد داریم در مورد درمان فوری کبد چرب صحبت کنیم. پس تا انتها با ما همراه باشید.
برای آشنایی کامل با بیماری کبد چرب و علائم کلیک کنید.
از بین بردن کبد چرب با کاهش وزن
انجمن بیماریهای كبدی در امریکا (AASLD)، كاهش وزن را به عنوان یک اصل مهم در بهبود پیشرفت و علائم بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌شناسد. این انجمن توصیه می‌کند که افراد دارای کبد چرب غیرالکلی هستند، برای درمان آن بین 3 تا 5 درصد از وزن خود رابرای کاهش چربی در کبد، کاهش دهند. همچنین بیان شده است که از دست دادن بین 7 تا 10 درصد از وزن بدن می‌تواند علائم دیگر کبد چرب غیرالکلی مانند التهاب، فیبروز و جای زخم را کاهش دهد.
در واقع بیشتر افرادی که دچار کبد چرب هستند، دارای شاخص توده بدنی خارج از حد نرمال می باشند . البته به ندرت ممکن است افرادی را ببینید که وزن پایین دارند، اما دچار کبد چرب هستند! اولین مرحله برای درمان چربی کبد، پایین آوردن وزن است. استفاده از یک برنامه اصولی و رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن به درمان کبد چرب کمک می‌کند.
خودداری از نوشیدن آب سرد همراه با غذا
خوردن آب سرد یا سایر نوشیدنیهای خنک هنگام غذا خوردن ، باعث ابتلا به کبدچرب می‌شود. این مشکل با خوردن غذاهای چرب بیشتر دیده می‌شود. اگر همزمان با خوردن این نوع غذاها، آب یا نوشیدنی سرد میل کنید، چربی ناشی از غذا در کبد سفت می‌شود. زمان خوردن غذاهای چرب فشار کمتری به کبد وارد می‌شود. اما آب یا نوشیدنیهای سرد، تاثیر منفی چربی غذا را بر روی کبد، چند برابر می‌کند.
خودداری از خوردن داروهای بدون نسخه
تمامی داروهای شیمیایی که ما مصرف می‌کنیم، پس از عبور از کبد وارد خون می شوند. حتی زمانی که برای درمان بیماری خود مجبور به استفاده از دارو هستید، به میزان کمی به کبد آسیب وارد می‌کنید. این در شرایطی است که پزشک با توجه به شزایط بدنی داروها را تجویز می‌کند. اما زمانی که بدون نسخه‌ی پزشک شروع به استفاده از دارو می‌کنید، به کبد چرب مبتلا می‌شوید.
جالب است بدانید استامینوفن‌ها و سایر داروهایی که در زیرمجموعه‌ی آن ، به اندازه‌ی الکل، برای کبد مضر هستند. پس یکی از بهترین راه‌های درمان کبد چرب خودداری از مصرف خودسرانه‌ی داروهاست.
پرهیز از استفاده از غذاهایی که قند اضافه شده دارند
قندهای غذایی مانند فروکتوز و ساکارز با ایجاد کبد چرب ارتباط دارند. غذاهای خریداری شده و فرآوری شده تجاری، مانند:
- کلوچه، دونات، شیرینی و کیک؛
- آب نبات؛
- بستنی؛
- غلات شیرین؛
- نوشیدنیهای ورزشی؛
- نوشیدنیهای انرژی‌زا؛
- محصولات لبنی شیرین شده، مانند ماست‌‌های طعم‌دار؛
معمولا حاوی شکر اضافه شده می باشند، از جمله ساکاروز، فروکتوزومالتوز، و …. قندهای دیگری که معمولاً به محصولات غذایی اضافه می‌شوند عبارتند از:
- نیشکر؛
- شربت ذرت با فروکتوز بالا؛
- شیرین کننده ذرت؛
- کنسانتره آبمیوه؛
- عسل؛
- ملاس؛
روش دیگر برای تشخیص مقدار قند موجود در یک ماده غذایی، خواندن برچسب مواد موجود تغذیه‌ای و بررسی حداقل شکر موجود در آن است.
به طور منظم ورزش کنید
بهترین روش درمان کبد چرب از بین بردن عوامل ایجادکننده آن است. یکی از بهترین کارهایی که برای درمان کبد چرب می‌توان انجام داد، تحرکت به طور منظم داشتن است. ورزش خاصی برای برای درمان کبد چرب وجود ندارد، اما فعالیت مستمر (لااقل 5 بار در هفته و هر بار 20 دقیقه پیاده روی یا دویدن آهسته) بسیار مفید است. پزشکان توصیه میکنند که افراد مبتلا به کبد چرب باید هر روز 20 دقیقه ورزش کنند یا یک روز درمیان یک ساعت به انجام فعالیت‌های ورزشی بپردازند.
برای تاثیرگذاری بیشتر آن، ورزش باید جزو برنامه روتین زندگی باشد. در ضمن لازم نیست این 20 دقیقه یا یک ساعت، به طور مداوم انجام شود، بیمار می‌تواند 2 تا 10 دقیقه یا 4 تا 15 دقیقه ورزش کند. این روش به ویژه برای افرادی مفید است که به دلیل مشکلات اسکلتی-عضلانی توانایی ورزش طولانی را ندارند. برای کاهش وزن و درمان این بیماری به طور همزمان، فرد باید سریع راه برود یا از سربالایی بالا برود و… تا به بدن فشار بیاید و عرق کند.
کلسترول بالا را هدف قرار دهید
مطابق تحقیقات سال 2012، کبد چرب مدیریت کلسترول را سخت می‌کند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را افزایش دهد. برای کمک به کنترل کلسترول و درمان چربی کبد، باید مصرف برخی از چربیها را محدود کنید:
- چربیهای اشباع شده: که در گوشت و محصولات لبنی پر چرب یافت می‌شوند.
- چربی‌‌های‌ترانس: چربی‌‌های‌ترانس اغلب درکالاهای پخته شده فرآوری شده، کراکر و مواد غذایی سرخ شده یافت می‌شوند.
بسیاری از تغییرات سبک زندگی که در بالا به آن اشاره کردیم ، از جمله کاهش وزن، فعال ماندن و اتخاذ یک رژیم غذایی سالم مانند رژیم مدیترانه‌ای، همچنین می‌توانند در مدیریت میزان کلسترول کمک کنند. در صورت ابتلا به کلسترول بالا برای کنترل آن حتماً به پزشک مراجعه کنید تا داروی متناسب را برای شما تجویز کند.
کنترل استرس و فشارهای عصبی
یکی دیگر از عوامل مهم برای درمان کبد چرب، کنترل استرس و فشارهای عصبی ای است که در طول زندگی بر شما وارد می‌آید. همه ما روزانه تحت فشارهای مختلف خانوادگی، کاری، مالی و درسی قرار می‌گیریم و در صورتیکه نتوانیم این شرایط را کنترل کنیم، درمان این بیماری به تعویق خواهد افتاد.
این شرایط شامل اضطراب و همین طور افسردگی هم می‌شود. پس شما باید تمام سعی خود را بکنید تا بر استرس خود غلبه کرده و فشارهای عصبی روزمره را تحت کنترل درآورید.
قطع مصرف الکل، سیگار و انواع مخدرها
الکل یکی از اصلی‌ترین دلایل ابتلا شما به کبد چرب می‌باشد. طبق تحقیقات سال 2013، بهتر است درصورت داشتن کبد چرب از مصرف الکل به طور کامل اجتناب کنید. اگرچه مصرف متوسط الکل ممکن است فواید زیادی دربین افراد سالم داشته باشد، اما مشخص نیست که آیا این مزایا برای افراد دارای کبد چرب نیز اعمال می‌شود.ترک و قطع مصرف الکل می‌توانید مکمل درمان شما در زمینه کبد چرب باشد و همین طور با مصرف نکردن الکل شما از ابتلا به این بیماری پیشگیری خواهید کرد.
علاوه بر الکل، سیگار نیز یکی از عوامل تشدید کننده این بیماری است. البته ناگفته نماند که سیگار منشا بسیاری از بیماری‌ها در بدن شماست پس از همین حالا به فکر کم کردن و در نهایت قطع مصرف آن باشید.
نوشیدن آب بیشتر
مصرف مقدار کافی آب می‌تواند به کبد کمک کند تا به خوبی چربیها را از بدن دفع کند و فعالیت بهینه‌تری داشته باشد. مصرف حداقل 8 لیوان آب در روز توصیه می‌شود.
۱۰ ماده غذایی مفید برای پاکسازی و درمان سریع کبد چرب در خانه
1-نوشیدن چای سبز و قهوه
تحقیقات پزشکی صورت گرفته حاکی از آن است که «قهوه» خطر ابتلا به سیروز کبدی، سرطان کبد و التهاب کبدی را کاهش می‌دهد. دلیل این مسئله کاهش تولید سلول‌های چربی است که یکی از دلایل اصلی بیماریهای کبدی هستند. افرادی که روزانه سه فنجان قهوه می‌نوشند معمولا دچار مشکلات کبدی نمی‌شوند. به این ترتیب قهوه از جمله مشهورترین غذاهای مفید برای درمان خانگی و پاکسازی کبد چرب است که نوشیدن روزانه آن برای شما معجزه می‌کند.
از سوی دیگر چای سبز با دارا بودن مقادیر بالای کاتچین به بهبود عملکرد کبد کمک می‌کند و موجب کاهش چربی موجود در کبدِ بیماران مبتلا به کبد چرب غیرالکلی می‌شود. اما برای این‌که چای سبز در جهت کاهش ابتلا به بیماریهای کبدی عمل کند باید به طور میانگین روزانه 3 تا 4 فنجان چای سبز بنوشید.
2-سرکه سیب
سرکه‌ی سیب اولین پیشنهاد ما برای درمان خانگی کبد چرب است. این ماده‌ی غذایی به کاهش تجمع چربی در کبد کمک می‌کند و در کاهش وزن مؤثر است. علاوه بر اینها سرکه‌ی سیب به عملکرد درست کبد و کاهش التهابات کبد نیز کمک می‌کند.
یک قاشق غذاخوری سرکه‌ی سیب خام و تصفیه نشده را به یک لیوان آب گرم اضافه کنید. می‌توانید به آن عسل هم اضافه کنید. دوبار در روز و پیش از مصرف غذا آن را میل کنید. این کار را برای چند ماه ادامه بدهید.
3-گریپ فروت
گریپ فروت سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که آن را به یکی از مرسوم‌ترین غذاهای مفید پاکسازی کبد چرب تبدیل کرده است. دو آنتی‌اکسیدان مهم موجود در گریپ فروت به نام‌های «نارینجنین» و «نارینجین» (در لیموشیرین هم موجود است و اصلا دلیل تلخی مزه لیموشیرین و گریپ فروت هم همین دو آنتی‌اکسیدان مفید است) التهاب کبدی را کاهش داده و از سلول‌های کبد محافظت میکنند. علاوه بر این این آنتی‌اکسیدان‌ها از رشد بیش از حد بافت همبند جلوگیری میکنند.
4- بلوبری و زغال اخته
انواع بلوبری، توت، توت فرنگی و زغال اخته از جمله موثرترین غذاهای مفید پاکسازی کبد چرب هستند. این میوه ها حاوی آنتی‌اکسیدانی به نام «آنتوسیانین» هستند که سلامت کبد را تضمین می‌کند. اگر بلوبری و زغال اخته در اختیار ندارید و فصل توت تازه هم نیست اصلا نگران نباشید. «سماق» یک ماده غذایی پاکسازی کبد بسیار مفید است که دقیقا عملکردی شبیه انواع بلوبری دارد. در یک تحقیق صورت گرفته افرادی که سه تا چهار هفته به صورت مدام بلوبری و زغال اخته مصرف کرده بودند مواردی مثل ایجاد ضایعات، زخم شدن بافت و فیبروز کبدی در آنها کاهش پیدا کرده بود.
5- انواع انگور
انواع انگور به خصوص انگور قرمز از جمله بهترین غذاهای پاکسازی کبد چرب می باشند. اما چرا ؟؟ در انگور ترکیبات بسیار مفید گیاهی وجود دارند که التهاب را کاهش می‌دهند و از کبد در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد مراقبت میکنند. مصرف روزانه عصاره دانه انگور به مدت سه ماه سبب بهبود عملکرد کبد در آنها می‌شود. با این‌همه مصرف روزانه خود انگور هم برای شما مفید است، مگر این‌که به دلیل ابتلا به دیابت برای خوردن انگور به صورت روزانه معذوریت داشته باشید.
6- آب لبو
چغندر یا همان لبو حاوی آنتی‌اکسیدانی به نام «بتالین» است. بتالین آسیب‌های کبدی و التهاب کبدی را کاهش داده و میزان ترشح آنزیم‌های سم‌زدای کبد را افزایش می‌دهد. به همین دلیل لبو پخته یا خام یکی از غذاهای مفید برای پاکسازی کبد چرب است و بهتر است در رژیم غذایی روزانه گنجانده شود.
اگر چه تحقیقات صورت گرفته در مورد لبو بیشتر در مورد آب لبو «یعنی لبوی آب گرفته شده» صادق است اما خوردن خود لبو هم بسیار مفید است. اما اگر طعم لبو را دوست ندارید بهتر است آب لبو را بنوشید.
7- آب لیمو ترش
لیموترش ویتامین سی بالایی دارد. این ویتامین با خاصیت آنتی‌اکسیدانی خود به کبد کمک می‌کند تا با تولید آنزیمی به نام گلوتاتیون، اثرات سموم را بر کبد خنثی کند. بنابراین لیموترش با خاصیت سم‌زدایی‌اش به‌عنوان یک درمان خانگی کبد چرب شناخته می‌شود و به بهبود کبد چرب کمک می‌کند. همچنین ترکیب دیگری که در لیموترش وجود دارد، نارنجین نام دارد و در کاهش التهابات کبدی مؤثر است.
8- کلم بروکسل و بروکلی
سبزیجات چلیپایی مثل کلم بروکسل، بروکلی و خردل سبز سرشار از فیبر هستند و علاوه بر سم زدایی از کبد از آسیب آن نیز محافظت میکنند. این تاثیر حتی در مورد کلم بروکسل پخته شده هم صادق است. طی یک تحقیق انجام شده در این زمینه روی مردانی که کبد چرب دارند و عصاره جوانه بروکلی مصرف کرده بودند مشخص شد که تا حد زیادی سطح آنزیم‌های کبدی در این افراد تنظیم شده است.
9- انواع مغزها و آجیل
انواع مغزها و آجیل به خصوص گردو سرشار از چربیهای مفید، آنتی‌اکسیدان، ویتامین E و ترکیبات گیاهی مفید هستند که اتفاقا برای سلامت و پاکسازی کبد هم بسیار مفید می باشند و سطح آنزیم‌های کبدی را به مقدار قابل ملاحظه‌ای اصلاح میکنند.
10- انواع ماهی چرب
چربی دشمن کبد است اما نه هر نوع چربی. انواع ماهی‌های چرب مثل قزل آلا و سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ هستند که نقش زیادی در کاهش التهاب‌های مرتبط با بیماریهای قلبی دارند. این چربی برای کبد هم مفید است. این چربیها از ایجاد چربی مضر در کبد جلوگیری کرده و سطح آنزیم‌های کبدی را اصلاح میکنند. التهاب را کاهش داده و حتی مقاومت به انسولین را هم بهبود می‌بخشند.
11- روغن زیتون
روغن زیتون یکی از غذاهای مفید برای پاکسازی کبد چرب است. دلیل این امر سالم بودن چربی موجود در روغن زیتون است که اتفاقا برای سلامت کبد بسیار هم مفید است. مصرف روزانه یک قاشق چای خوری روغن زیتون فرابکر میزان چربی کبد را کاهش و سطح آنزیم‌های کبدی را تا حدی زیادی بهبود می‌بخشد.
12- زردچوبه
زردچوبه با دارا بودن آنتی‌اکسیدان‌های ارزشمند، می‌تواند درمان خانگی مؤثری برای بیماری کبد چرب باشد. زردچوبه قدرت بدن در هضم چربی را بالا می‌برد، بنابراین از تجمع چربی در کبد جلوگیری می‌کند. علاوه بر این، زردچوبه به سم زدایی از کبد نیز کمک می‌کند.
یک چهارم قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را در ۲ لیوان آب بریزید و بگذارید بجوشد. آن را دوبار در روز بنوشید. این نوشیدنی را به‌مدت چند هفته مصرف کنید.
همچنین می‌توانید نصف قاشق چای‌خوری پودر زردچوبه را در یک لیوان شیر گرم حل و روزی یک‌بار میل کنید.اگر کپسول یا مکمل‌های زردچوبه را پیدا کردید، می‌توانید آنها را نیز با نظر پزشک‌تان مصرف کنید.
13- شیرین بیان
می‌توانید از شیرین بیان برای درمان بیماریهای کبد، خصوصا کبد چرب غیرالکلی استفاده کنید. عصاره‌‌ی ریشه‌ی شیرین بیان در کاهش فعالیت آنزیم‌های ترانس‌آمیناز (شامل آنزیم‌های آلانین آمینوترانسفراز و آسپارتات آمینوترانسفراز) در بیماری کبد چرب غیرالکلی مؤثر است. همچنین شیرین بیان از آثار منفی فلزات سنگین و سموم بر کبد جلوگیری می‌کند.
نصف قاشق چای‌خوری ریشه‌ی شیرین بیان را به یک فنجان آب داغ اضافه کنید. روی آن درپوشی بگذارید و اجازه بدهید به‌مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه دم بکشد. سپس کمی عسل به آن اضافه کنید. این نوشیدنی را دوبار در روز میل کنید. می‌توانید یک قاشق غذاخوری پودر شیرین بیان را با دو قاشق چای‌خوری عسل ترکیب و روزی یک‌بار آن را میل کنید. این کار را به‌مدت چند هفته تکرار کنید.
قبل از مصرف مکمل‌های شیرین بیان، بهتر است با پزشک مشورت کنید چون ممکن است بعضی از این مکمل‌ها با داروهای فشار پخون، دیابت و داروهای کورتیکواستروئید تداخل داشته باشند.
14- سبزیجات خام
ترکیبات طبیعی موجود در سبزیجات، میوه‌ها و گیاهان برای درمان بیماری کبد چرب مفیدند. بنابراین افزودن این مواد به رژیم غذایی بسیار ضروری است. یک راه مناسب برای بهره‌مندی از خواص سبزیجات، گرفتن آب آنهاست. با این کار می‌توانید تا حد زیادی آسیب‌های واردشده به کبد را جبران کنید. مصرف آبِ سبزیجات، هضم و جذب آنها را آسان‌تر می‌کند. سبزیجاتی مانند کاهو ،کلم پیچ، کلم، گل کلم، کلم بروکلی، مارچوبه، چغندر و کرفس در سم‌زدایی کبد مؤثرند.
15-سیب‌زمینی شیرین
سیب‌زمینی شیرین به‌خاطر داشتنِ پتاسیم بالا، برای تصفیه‌ی کبد مفید است. یک سیب‌زمینی شیرین نزدیک به ۷۰۰ میلی‌گرم پتاسیم و مقدار زیادی ویتامین C، ویتامین D و ویتامین B۶ دارد. علاوه بر آن منیزیم و آهن نیز در سیب‌زمینی شیرین به وفور یافت می‌شود. سیب‌زمینی شیرین طعم دل‌پذیری دارد و قند موجود در آن به‌آهستگی وارد جریان خون می‌شود. بنابراین باعث جهش ناگهانی قند خون نمی‌شود.
16- موز
وجود پتاسیم و مواد مغذی دیگر در موز، آن را به میوه‌ای مفید برای تصفیه‌ی کبد تبدیل کرده است. مصرف موز به هضم مواد غذایی کمک کرده و فلزات سنگین و سموم را از بدن می‌زداید.
17- خار مریم
خار مریم (ماری تیغال) با خاصیت سم‌زدایی بالای خود به بازسازی سلول‌ها و حفظ سلامت کبد کمک می‌کند. به همین دلیل به‌عنوان درمان خانگی کبد چرب شناخته می‌شود. براساس مطالعه‌ای که در مجله‌ی علوم و بیماریهای گوارشی به چاپ رسید، خار مریم می‌تواند میزان مرگ‌ومیر افرادی را که از نارسایی کبد رنج می‌برند، کاهش بدهد. خار مریم می‌تواند تأثیرات منفی مصرف الکل، آفات موجود در غذاها، فلزات سنگین در آبِ آشامیدنی، آلودگی هوا و حتی سموم را خنثی کند.